Evreleme hem iyi hem de kötü huylu tümörlerde yapılan bir değerlendirmedir. Tümörün tanısı konulduktan sonra tedaviyi planlayabilmek için evreleme yapmak gerekir.

İyi huylu kemik tümörlerinde nispeten basit bir evreleme vardır. Kötü huylu kemik ve yumuşak doku tümörlerinde evreleme yapmak için metastaz yani sıçrama varlığını ortaya koymak için görüntüleme yöntemleri ile tarama yapılmalıdır.

İyi Huylu (Benign) Kemik Tümörlerinde Sınıflandırma

Enneking tarafında sınıflandırma yapılmıştır. Dr. Enneking hakkında biraz daha fazla bilgi için bkz. (Sayfa sonu)

1. Latent

Genellikle kendiğinden iyileşir ya da sabit kalır

Örneğin: Enkondrom, Nonossifiye fibrom

2. Aktif

Progresif büyür fakat doğal bariyerler tarafından sınırlanır. Kemikte harabiyete neden olabilir ve tekrarlayabilir

Örneğin: Basit kemik kisti, Anevrizmal kemik kisti, Kondroblastom, Osteoblastom

3. Agresif

Progresif büyür ve doğal bariyerler sınırlayamaz. Kemikte ciddi harabiyete neden olabilir ve ameliyat sonrası tekrarlamaya yatkındır

Örneğin: Dev hücreli kemik tümörü

Kötü Huylu (Malign) Tümörlerde Sınıflandırma

Biyopsi ile kötü huylu yumuşak ya da kemik tümörü tanısı konulduktan sonra tedaviyi planlamadan önce ilk yapılacak işlem evreleme yapmaktır. Metastaz yani sıçrama varlığını tespit edebilmek için bu amaçla PET-CT, Tüm vücut MR, Tomografi ya da Sintigrafi çekilebilir. İki ana sınıflandırma sistemi vardır.

1.Musculoskeletal Tumor Surgery (MSTS) sınıflandırması

Bu Sınıflandırmada tümörün histolojik derecesi yani grade’i (agresifliği), kaynaklandığı yerden (kompartman) dışarı taşıp taşmaması ve metastaz varlığı göz önüne alınır. Metastatik tümörler evre 3 (III) olarak adlandırılır.

• T0: Tümör gerçek bir kapsül ile çevrilidir
• T1: Tümör gerçek bir kapsül ile çevrili değildir fakat anatomik kompartman içindedir
• T2: Tümör gerçek bir kapsül ile çevrili değildir ve anatomik kompartmanın dışındadır

Metastaz: Skip (aynı kemiğin farklı bölgesine) lenf nodu, akciğer ya da akciğer dışı (kemik, beyin vs) uzak metastaz şeklinde olabilir

• M0: Metastaz yok
• M1: Metastaz var

Histolojik Grade:  Federation Nationale des Centres de Lutte Contre le Cancer – FNCLCC baz alınarak değerlendirilir.

2. American Joint Committee on Cancer (AJCC) ya da TNM sınıflandırması:

1. Kötü huylu kemik tümörleri sınıflaması (AJCC_TNM): Sınıflandırmada tümörün histolojik derecesi yani grade’i (agresifliği), boyutu ve metastaz varlığı göz önüne alınır. Aynı kemik farklı yerine metastaz var ise skip (Evre 3), akciğere metastaz var ise 4a, akciğer dışı (kemik, beyin vs) metasaz var ise evre 4B olarak sınıflandırılır.
   
   
   
   
2. Kötü huylu yumuşak doku sarkom sınıflaması (Yeni TNM-AJCC 8.baskı): Bu sınıflandırmada da benzer şekilde tümörün histolojik derecesi yani grade’i (agresifliği), boyutu ve metastaz varlığı göz önüne alınır. Lenf nodu dahil iç diğer organlara metastaz evre 4 olarak sınıflandırılır.

Dr.William Fisher Enneking

Dr. William Fisher Enneking (9 Mayıs 1926 - 18 Temmuz 2014) (Fotoğraf: Florida Üniversitesi Web Sayfası)

1926'da Madison, Wisconsin'de doğdu. 1946'da Wisconsin Üniversitesi'nden mezun oldu ve ardından 1949'da aynı üniversiteden tıp doktoru unvanını aldı. Dr. Enneking, 1952-1955 yılları arasında Chicago Üniversitesi'nde Ortopedi asistanı olarak çalıştı. 1956-1960 yılları arasında Mississippi Üniversitesi'nde Doçent ve Ortopedi Şefi olarak görev yaptı. 1962'den itibaren Profesör ve Ortopedi Şefi olarak çalıştı. , Ortopedi Cerrahisi Bölümü, Florida Üniversitesi. Dr. Enneking, 1980 yılından itibaren Florida Üniversitesi'nde Eugene L Jewett Ortopedi Profesörü olarak görev yaptı ve 2005 yılında Fahri Profesör olarak atandı.

Dr. Enneking, kas-iskelet sistemi onkolojisinde öncü çalışmaları ile seçkin bir Ortopedi kariyerine sahipti. 1980 yılında kemik sarkomlarının tedavisine ilişkin çığır açan makalesinde kemik tümörleri için onkolojik sınırları tanımladı. Modern kemoterapiyle birlikte tümör sınırlarını sınıflandırması, dünya çapında sarkomlarda başarılı uzuv kurtarma ameliyatlarının yolunu açtı.

Dr. Enneking, kariyeri boyunca, iki kez aldığı prestijli Kappa Delta Ödülü de dahil olmak üzere çok sayıda ödül ve övgü aldı. 1983-1984 yılları arasında Amerikan Ortopedi Derneği'nin Başkanlığını yaptı ve Kas-İskelet Organ Nakli Vakfı'nın Yönetim Kurulu Başkanı olarak görev yaptı. Kas İskelet Sistemi Onkolojisinin farklı yönleri üzerine altı önemli kitap yazdı ve Uluslararası saygın dergilerde 100'den fazla makale yayınladı.

Dr. William Enneking, 18 Temmuz 2014'te Florida'da huzur içinde vefat etti.

Dr. Enneking'in yaptığı gibi ortopedi pratiğinin yolunu önemli ölçüde etkileyen çok az cerrah var. Kas-iskelet sistemi onkolojisine yaptığı katkılar çok büyük olmuştur ve gelecek nesiller tarafından hatırlanacaktır. Dr. Enneking'in cerrahi prensiplerinin kemik tümörlerinin tedavisinde uygulanması dünya çapında milyonlarca hastaya fayda sağlamıştır. Dr. William F Enneking hayatımızı etkilemeye devam edecek.

Courtesy: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4175878/