Kondrosarkom - Kıkırdak Doku Kaynaklı Kemiğin Kötü Huylu Tümörü
Kıkırdak doku kaynaklı kemiğin kötü huylu tümörüdür. Sıklıkla 40 yaş sonrası ortaya çıkar. Erkeklerde daha sık görülür. En sık pelvis, kalça ve omuz çevresinde saptanır. Uzun kemiklerin sıklıkla metafiz bölgesinde yerleşir.
Kondrosarkomlar sıklıkla kemikte ortaya çıkar fakat nadiren yumuşak doku içerisinde de oluşabilir. Primer (sıklıkla) ve sekonder (önceden var olan enkondrom ve osteokondrom gibi iyi huylu kıkırdak tümörleri zemininde) olmak üzere iki şekilde gelişir. Primer kondrosarkomların birçok alt tipi olmak ile birlikte en sık klasik daha sonra mezenkimal, miksoid ve dediferansiye tiplerini tespit etmekteyiz.
En sık bulgu ağrı ve şişliktir. Ağrı başlangıçta hafif iken zamanla artarak istirahat de devam eden ve ağrı kesicilere istenen yanıt vermeyen şiddetli hale gelir. Şişlik sıklıkla sert ve hareketsiz olup hassas olabilir. Bunların dışında kitlenin basısına bağlı olarak nörolojik ve vasküler semptomlar gelişebilir.
Görüntüleme yöntemlerine direk grafi (röntgen) ile başlamalıyız. Röntgen bize tümörün yerleştiği yeri, büyüklüğü, iç yapısı ve karakteri gibi birçok bilgiyi verir. Özellikle kemik yıkımı hakkında bilgi almak için tomografi, yumuşak doku kısmını ve tümörün sınırlarını değerlendirmek için Manyetik Rezonans (MR) dan faydalanmaktayız. MR’ı ayrıca cerrahi tedavi planlamasında da kullanmaktayız. Kıkırdak tümörünün büyük ve heterojen olması korteks yıkımı ve yumuşak doku uzanımının varlığı kondrosarkom için uyarıcı olmalıdır.
Klinik ve radyolojik değerlendirmesi tamamlanan hastanın tanısını kesinleştirmek için biyopsiye başvururuz. Biyopsi kapalı iğne ya da açık yöntemlerle yapılabilse de özellikle kıkırdak kaynaklı tümörlerde açık yöntem ön plana çıkmaktadır.
Kondrosarkom tanısı konulan hastanın metastaz açısından taraması yapılmalıdır. Tarama için Tomografi, Tüm vücut MR, Sintigrafi ve PET-CT yöntemlerine başvurulabilir.
Kondrosarkomun asıl tedavisi cerrahidir. Ameliyat ile tümör temiz sınırlar ile çıkarılır (Grade 1 Kondrosarkomda intralezyonel girişim yapılabilir) ve oluşan boşluk biyolojik (geri kazanım, allogreft, fibula vs) ya da biyolojik olmayan (protez) yöntemler ile yeniden yapılandırılır. Kemoterapi klasik kondrosarkomda etkisiz iken dediferansiye ve mezenkimal tiplerde uygulanabilir. Radyoterapi etksizdir ve rutin tedavide uygulanmaz. Ameliyat sonrası özellikle nüks (tekrarlama) ve metastaz (sıçrama) açısından hastalar uzun yıllar belli aralıklar ile takip edilmelidir.
